Có thể nói Chiến khu Đ là “dấu nối” giữa rừng núi với đồng bằng, vì nó nằm trên bán bình nguyên. Địa hình cao dần từ tây nam lên đông bắc với độ cao trung bình 40m. Ở mạn bắc thuộc huyện Phước Long và Đồng Phù có các bậc thềm với độ dốc thoải dần theo hai hướng; Sông Bé về phía tây và Đồng Nai về phía nam. Được cấu tạo bởi đất phù sa cổ sinh thuộc hệ thống sông Đồng Nai, chất đất ở đây theo sự biến thien của độ cao mà chuyển dần từ màu xám sang màu nâu đỏ và đỏ bazan ở vùng cao. Núi đứng từng ngọn hoặc từng cụm nhỏ trên nền đá hoa cương, là những sơn địa cuối cùng của xương sống Trường Sơn ở phía nam. Hàng trăm đồi núi, cao nhất là ngọn Bà Rá 723m, tạo thành một dải rừng núi hùng vĩ trùng điệp, lợi hại về mặt quân sự. Rừng Chiến khu Đ là rừng nguyên sinh, cây hỗn hợp và mọc nhiều tầng dày đặc. Trong đó, “rừng cấm” Cát Tiên là phần sót lại sau chếin tranh. Trong từng có nhiều loại “danh mộc” như cẩm lai, gõ, sao sến, trắc, căm xe, huệ mộc, huỳnh đường, ván hương; những rừng tre lồ ô bạt ngàn dọc triền bắc sông Bé và nhiều cây thuốc quý như bạch truật, cam thảo, đẳng sâm, mã tiền… Các loại động vật nhiệt đới có đủ mặt trong rừng Chiến khu Đ như cọp, gấu, beo, trâu rừng, bò rừng, tê giác, hươu, nai, mễn, khỉ, chồn, heo… và hàng trăm loại chim muông. Dưới sông Đồng Nai (đoạn chảy qua Chiến khu Đ) có cá sấu… Chiến khu Đ có hàng chục đồn điền cao su. Đây là một bộ phận rừng không nhỏ chiếm diện tích của hàng vạn ha rừng tự nhiên đầu thế kỷ XX cho đến nay như các sở cao su Đa Kia, Thuận Lợi, Phú Riềng và nhiều sở nhỏ như Phước Hoà, Bác Vật, Cô Mười… Khí hậu thời tiết ở Chiến khu Đ chịu ảnh hưởng của vùng nhiệt đới đông Nam Bộ, nói chung ôn hoà theo hai mùa mưa nắng. Nhưng trong các thời kỳ kháng chiến chống Pháp và chống Mỹ đây là vùng rừng núi hoang vu “Mã Đà sơn cước”, “lâm sơn chướng khí”; càng lên phía bắc và đông bắc càng khắc nghiệt, nhất là vùng Bà Rá như cái “nôi” của sốt rét, đã cướp đi hàng ngàn sinh mạng cán bộ, chiến sĩ ta. Ở vùng cao hơn như Phước Long, ngày nóng, đêm lạnh buốt. sương mù bao ơhủ dày đặc. Mùa mưa kéo dài 6 tháng (từ tháng 5 đến tháng 10) với lượng mưa rất cao. Có tháng mưa dầm dã suốt ngày đêm, các sông suối nước chảy cuồn cuộn đục ngàu. Sông Bé trở nên hung dữ nước tung bờm ngựa như muốn cuốn đi tất cả. |
Chiến khu Đ >