Hầu như Đồng Nai không có ao hồ tự nhiên mà chỉ có khoảng hơn 3.000ha đầm lầy, tập trung ở phía bắc huyện Tân Phú và đông bắc huyện Định Quán, quanh năm ngập nước và chưa được khai thác đúng mức. Đến năm 1995, tỉnh Đồng Nai đã có 23 hồ, đập được xây dựng và đang phát huy hiệu quả như hồ Sông Mây, Đa Tôn, Suối Vọng… Đặc biệt, hồ thuỷ điện Trị An là hồ nhân tạo lớn nhất tỉnh với diện tích mặt thoáng khoảng 323km².

Hồ Trị An không sâu, đáy hồ tương đối bằng phẳng, chất lượng nước bảo đảm, hội đủ điều kiện cho nghề nuôi cá nước ngọt phát triển. Hàng năm, ngành thuỷ sản Đồng Nai khai thác được sản lượng cá bình quân trên 1.000 tấn, có năm tới 1.500 -1.700 tấn (năm 1991, 1992).

Sự xuất hiện hồ nước thay thế cho một vùng đất, rừng rộng lớn trước đây đã tạo nên một cảnh quan mới, kéo theo sự thay đổi các yếu tố tiểu khí hậu. Hồ giúp điều tiết nước trong mùa khô, đẩy lùi nước mặn về phía hạ lưu, tạo cơ hội tốt cho việc tăng vụ của các xã ven sông thuộc huyện Long Thành. Nằm ở nơi có độ cao 40 - 50m so với mặt nước biển, cách thành phố Hồ Chí Minh 65km, có nhiều đảo nhỏ, mặt nước rộng… là điều kiện tốt cho phát triển ngành du lịch.

Hồ Trị An được hình thành do việc đắp đập ngăn sông Đồng Nai, một trong những hạng mục chính của công trình thuỷ điện Trị An, nằm trên địa phận xã Cây Gáo, huyện Vĩnh Cửu, cách thành phố Biên Hoà 35km về phía đông bắc.