Tân Phú là huyện miền núi nằm ở phía bắc tỉnh Đồng Nai. Năm 1976, huyện Tân Phú được thành lập trên cơ sở của tỉnh Tân Phú do chính quyền cách mạng thành lập vào tháng 10 năm 1973. Lúc bấy giờ, huyện Tân Phú gồm ba huyện: Tân Phú (bao gồm cả phần đất Định Quán), Phú Giáo và Tân Uyên (hai huyện này sau năm 1975 được cắt chuyển về tỉnh Sông Bé – nay là Bình Dương). Huyện Tân Phú tồn tại cho đến tháng 1 năm 1991 thì chi tách thành hai huyện: huyện Tân Phú và huyện Định Quán.

          Trước năm 1975 về trước, địa bàn huyện Tân Phú (bao gồm Định Quán) có nhiều thay đổi: năm 1837, thuộc tổng Bình Tuy, huyện Phước Bình, phủ Phước Long; năm 1899, thuộc tổng Bình Tuy tỉnh Đồng Nai Thượng do Toàn quyền Đông Dương thành lập (năm 1901, tỉnh Đồng Nai Thượng bị bãi bỏ nhưng đến năm 1920 được tái lập).

Từ năm 1945 đến 1951, Tân Phú thuộc huyện Xuân Lộc của tỉnh Biên Hòa, năm 1951, Tân Phú thuộc huyện Xuân Lộc của tỉnh Thủ Biên (Thủ Dầu Một và Biên Hòa sáp nhập). Trong thời kỳ kháng chiến chống Pháp, Tân Phú thuộc quận Xuân Lộc.

 Ngày 24 tháng 4 năm 1957, địa bàn Tân Phú thuộc quận Định Quán ận thuộc tỉnh Long Khánh do chính quyền Sài Gòn thành lập. Sau này, một phần đất Tân Phú – Định Quán cắt chuyển vào tỉnh Bình Tuy (tháng 6 năm 1957), một phần cắt nhập vào tỉnh Phước Thành ( thành lập 1959 và giải thể 1965).

Trong thơi kỳ chống Mỹ, về phía chính quyền cách mạng, do bố trí chiến trường, nên Tân Phú trong từng thời kỳ cụ thể lần lượt trực thuộc  tỉnh Biên Hòa, tỉnh Thủ Biên, tỉnh Long Khánh, tỉnh Bà Biên, Long Bà Biên (Long Khánh, Bà Rịa, Biên Hòa sáp nhập lại), tỉnh Bà Rịa – Long Khánh, phân khu Bà Rịa – Long Khánh rồi tỉnh căn cứ Tân Phú (tháng 10/1973) do Trung ương Cục thành lập.

Về địa giới hành chánh, huyện Tân Phú phía đông giáp tỉnh Bình Thuận, phía tây bắc giáp tỉnh Bình Phước, huyện Vĩnh Cửu, phía bắc giáp tỉnh Lâm Đồng, phía nam giáp huyện Định Quán. Tân Phú có diện tích 777,74 km², chiếm 13,1% diện tích Đồng Nai. Dân số theo thống kê năm 2005 là 166.462 người với mật độ trung bình 215 người/ km². Huyện Tân Phú có 18 đơn vị hành chính gồm 1 thị trấn Tân Phú và 17 xã : Phú Thịnh, Phú Bình, Phú Xuân, Phú Sơn, Phú Lộc, Đak Lua, Nam Cát Tiên, Phú Điền, Trà Cổ, Phú Trung, Phú Lâm, Tà Lài, Phú Thanh, Phú An, Phú Lập, Thanh Sơn, Núi Tượng.